Όχι δεν είναι φολκλόρ, δεν είναι τουριστική ατραξιόν, είναι ένα καθημερινό ζωντανό κομμάτι της πόλης της Λισαβώνας.
Αλήθεία, τι θα ήταν η Λισαβώνα, κτισμένη στους περίφημους "επτά λόφους" χωρίς τα παράξενα ηλεκτροκίνητα τρενάκια της, τα πασίγνωστα elevadores? πως τόσοι άνθρωποι θα μετακινούνταν από το ιστορικό και το εμπορικό κέντρο στις πολύβουες εργατικές συνοικίες της alfama?
Για την ιστορία τα πρώτα τρενάκια άρχισαν τα ταξίδια τους στην πόλη γύρω στα τέλη του 18ου αιώνα και από τότε κινούνται αδιάληπτα αποτελώντας σήμα κατατεθέν...
Αναμφίβολα το ταξίδι μέσα σε ένα elevador αποτελεί εμπειρία. Αγαπημένη μου γραμμή είναι η Elevador da Glória με το κλασσικό κίτρινο art noveau τρενάκι (φωτό). Με αφετηρία την πλατεία Restauradores στην πανέμορφη Baixa, κάνει μια θαυμάσια διαδρομή κινούμενη σε δρομάκια τόσο στενά που αν απλώσεις τα χέρια σου, μπορείς να αγγίξεις τους τοίχους των απέναντι σπιτιών! μερικές φορές οι κλίσεις των δρόμων είναι τόσο μεγάλες που θαρρείς ότι το τρενάκι δεν θα καταφέρει να αναρριχηθεί. Το τέλος της διαδρομής στο Miradouro de São Pedro de Alcântara σε αποζημιώνει με τη μαγευτική θέα στην πόλη και στον ποταμό Τάγο.
Καταγράφω την εμπειρία μου, όταν ένα πολύ ζεστό καλοκαιριάτικο μεσημέρι, πήρα το elevador με προορισμό το κάστρο του São Jorge, στο πιο ψηλό λόφο της πόλης με την φανταστική θέα και το δροσερό περιβάλλον.
Η ζέστη αποπνιχτική και το elevador να σκαρφαλώνει σε απίστευτα χαμηλές ταχύτητες, τον θεόστενο δρόμο, έχοντας αφήσει πίσω του μια τρελή ουρά αυτοκινήτων! κι όμως! ούτε ένα κορναρισμα! ούτε μία διαμαρτυρία. Λαός λιτός και καρτερικός όπως είναι οι Πορτογάλοι, περίμεναν με υπομονή στην ουρά, χωρίς εκνευρισμούς και διαμαρτυρίες, χωρίς βρισίες μούτζες και μαγκιές.
Το αποκκορύφωμα? κάπου σε ένα πολύ μικρό πλάτωμα, ένα αμυδρό άνοιγμα του δρόμου, ένα αυτοκίνητο παρκαρισμένο εκεί, έκοψε το δρόμο του elevador προσπαθώντας με ελιγμούς να ξεπαρκάρει. Που? στο πιο ανηφορικό σημείο της διαδρομής εκεί που το elevedor κυριολεκτικά σέρνοταν, και μαζί του η ουρά που είχε πισω του.....ο οδηγός του τρένου τραβάει απότομα το χειρόφρενο ακινητοποιώντας το σε κλίση 40 μοιρών και κατεβαίνει από όχημα. Πίσω του σταματά και ουρά των αυτοκινήτων της ταλαιπωρίας χωρίς ούτε ένα κορνάρισμα. Και ενώ το θερμόμετρο "χτυπούσε" πάνω από 40 βαθμούς.... Νόμισα (με το μικρό ελληνικό μυαλό μου) ότι ο οδηγός του elevador θα ζητούσε με τσαμπουκά το λόγο από τον οδηγό του αυτοκινήτου που του έκοψε τόσο βίαια το δρόμο. Κι όμως ο οδηγός του τρένου κατέβηκε να βοηθήσει το αυτοκίνητο να ξεπαρκάρει δείχνοντας του πως να κάνει τις απαραίτητες μανούβρες..... και πάλι ούτε μία διαμαρτυρία ούτε μία βρισιά ούτε μία χειρονομία. Χαμογελαστοί και οι δύο οδηγοί ανέβηκαν στα οχήματά τους, συνεχίζοντας το ταξίδι τους.....είπατε τίποτα?
